Tuesday, December 10, 2013

Eratosthenes: Dünya Yuvarlak


Sahi insanlar dünyanın yuvarlak olduğunu ilk ne zaman keşfetti? İnsanlar uzun yıllar boyunca öküzün boynuzları üzerinde duran dümdüz bir yer olarak algılamışlardır. Bu durum İ.Ö 236'ya kadar sürmüş.  Dünyanın aslında düz bir yüzeye olmadığını sahip olmayabileceği düşüncesi Antik Yunanistan filozofları tarafından öngörülmüş ancak ispatlayamamışlardır. Pisagor ve Aristo da bu düşünceye sahip filozoflardan sadece ikisiydi. Ancak onlar da bu savı  kanıtlayacak kadar şanslı olamadı. Ancak Eratosthenes, yerkürenin şeklini anlamamızda büyük adımlar attı. Erastosthenes İÖ 236'da Cyrene bölgesinde yani şimdiki Libya topraklarında doğmuş, İskenderiyeye taşınmış  ve 40 yaşına geldiğinde şehrin en büyük kütüphanecisi olmuştur.  Bu filozof , matematik, astronmi, spor ve edebiyat dallarında bilgi ve donanımlı olduğu için meslektaşları arasında "pentatlon" olarak anılıyormuş. Erasthones'in yaşadığı o zamanları hayal edin; herşey el yazması kitaplarda ve hiç birinin bir kopyası yok ve hepsi de bu filozofun elinin altında ;  işte tüm  bu gizemlerin sırrı o satırlardaki derin bilgi kırıntıları keşfedilmeyi bekliyormuş..


Derken Eratosthenes, bir gün uyandı  ve aklına çok kurnazca bir fikir geldi. Gölgelerin boylarını ölçerek güneş ışınlarının eğimini görebileceğini fark etti. Böylece yeryüzündeki her hangi bir noktanın açısı ile  güneşe ile olan açıyı belirleyecekti. sahiden de Erosthenes bu yolla dünyanın yuvarlak olduğunu keşfetmiş oldu. İşte o andan itibaren "coğrafya" bir bilim dalı olarak büyümeye gelişmeye başladı.

No comments: